Położenie

Położenie geograficzne, rzeźba terenu

Jaworzno jest położone w środkowo-wschodniej części województwa śląskiego. Obszar administracyjny miasta wynosi 152,59 km², co stanowi 0,05 proc. powierzchni kraju. Zamieszkiwane jest przez około 95 tys. mieszkańców, co stanowi 0,24 proc. wszystkich mieszkańców Polski.
Miejsce Jaworzna na kuli ziemskiej wyznaczają następujące współrzędne (Rynek Główny):
- 50° 12´ 16´´ szerokości geograficznej północnej
- 19° 16´ 29´´ długości geograficznej wschodniej.
Oznacza to, że miasto jest oddalone 5580 km na północ od równika i 4422 km na południe od bieguna północnego.
Szerokość geograficzna sprawia, że najdłuższy dzień, na początku lata, trwa w Jaworznie 16 godzin 20 minut, a najkrótszy, na początku zimy 7 godzin 56 minut.
Długość geograficzna powoduje różnicę czasu miejscowego i urzędowego. Średnie południe słoneczne w Jaworznie następuje w zimie o 17 minut wcześniej, a w lecie o 43 minuty później od urzędowego południa w Polsce.
W prostej linii Jaworzno jest oddalone o 505 km od Bałtyku (Gdańsk). Do granicy wschodniej z Niemcami mamy 345 km (Zgorzelec), do granicy z Ukrainą 280 km (Krościenko), do granicy z Czechami tylko 75 km (Cieszyn) a do przejścia granicznego polsko-rosyjskiego w Gołdapi 545 km. Warszawa jest oddalona o 278 km, Kraków o 55 km a Gniezno o 310 km. Najdalej z Jaworzna jest do Świnoujścia - 584 km w linii prostej.
Jaworzno leży na Wyżynie Śląskiej, na wysokości od 232 do 354,5 m n.p.m. Najwyższym punktem na terenie miasta jest Góra Przygoń w Ciężkowicach. Najniższy punkt znajduje się w rejonie spływu wód Kanału Matylda do rzeki Przemszy.
Jak już wspomniano wcześniej, teren Jaworzna leży na wyżynie, a więc nie jest płaski.
Znajduje się tu 14 gór: tj. wspomniana już Góra Przygoń (354,5 m n.p.m.), Góra Grodzisko (346 m n.p.m.), Góra Chrzanowska (333 m n.p.m.), Góra Łazy (333 m n.p.m.), Góra Wielkanoc (331 m n.p.m.), Sodowa Góra (327 m n.p.m.), Pańska Góra (326 m n.p.m.), Równa Góra (318 m n.p.m.), Glinna Góra (311 m n.p.m.), Rudna Góra (307 m n.p.m.), Góra Pietrusowa (305 m n.p.m.), Góra Bielana (305 m n.p.m.), Góra Koniówki (305 m n.p.m.), Góra Staberek (285 m n.p.m.).
W ukształtowaniu powierzchni miasta dominują dwa typy form: niewysokie pagóry i podłużne garby o krótkich, dość stromych stokach wytworzone przeważnie na węglanowych utworach triasowych oraz płaskie równiny, wytworzone na wodno-lodowcowych piaskach. Pagóry i garby są pochodzenia erozyjno-denudacyjnego, a równiny akumulacyjnego.
Skalne podłoże Jaworzna tworzą osadowe utwory czterech okresów geologicznych: karbonu, triasu, miocenu i czwartorzędu.
Przez około 66 mln lat, na terenie dzisiejszego miasta rozpościerały się morza. Okresów morskich w tym czasie było co najmniej 5 tj: w karbonie, triasie, jurze, kredzie i miocenie. Ostatnie morze ustąpiło stąd przed około 10 milionami lat.

Ostatnia aktualizacja : 31.12.2010