Sasanka otwarta


Foto Ryszard KlimekFoto Ryszard KlimekFoto Ryszard Klimek
lisc_2 Sasanka to urokliwa bylina, niektóre odmiany są dość rzadkie i objęte ochroną prawną.
W Jaworznie w Uroczysku Sodowa Góra powstał w latach 80-tych ubiegłego wieku powierzchniowy pomnik przyrody sasanki otwartej i dziewięćsiła bezłodygowego (dokładnie powstał Decyzją Wojewody Katowickiego z 08.12.1981 r. Jego powierzchnia to 13,56 ha).
O ile w latach przedwojennych i powojennych sasanka otwarta na Sodowej Górze była dość pospolitą rośliną, to już w latach 80-tych dość rzadką. W latach 70-tych ubiegłego wieku, roślina ta ze względu na swą urokliwość i łatwość uprawy padła ofiarą „skalniaków” i „ogródków przydomowych” - wykopywano ją niemal na masową skalę. Powrót z Sodowej Góry bez tego kolorowego piękna natury uważany był za nieudany. Obecnie (2010 r.) ta roślina na Sodowej Górze jest uważana za niewystępującą.
lisc_2 Sasanka otwarta podobnie jak sasanka zwyczajna to roślina wytrzymała i łatwa w uprawie, ale tylko wtedy, gdy ma zapewnione odpowiednie warunki. Potrzebuje przepuszczalnej, lekkiej, piaszczystej, najlepiej wapiennej gleby o zasadowym odczynie pH oraz jasnego, słonecznego lub lekko półcienistego stanowiska.
lisc_2 Obecne stanowiska sasanki na Sodowej Górze są nieco zalesione, gleba przykryta dużą warstwą gnijących liści, a to raczej nic dobrego nie wróży na przyszłość. Podobno siedliska sasanek potrafią się same odbudować po kilku, kilkunastu latach ale muszą mieć odpowiednie warunki. UM w Jaworznie w 2010 r. podejmował już próby „wskrzeszenia” tych stanowisk na Sodowej Górze. Na dzień dzisiejszy możemy jaworznicki pomnik przyrody „sasanki otwartej” uważać za wymarły.

Barbara Kowalczyk, marzec 2010 r.
Foto: Ryszard Klimek, 1995 r.