Wilkoszyn

Wilkoszyn, Kąty

Rys historyczny:

Wilkoszyn - nazwa podobno pochodzi od woja Wilka, biorącego udział w bitwie pod Płowcami w 1331 r. Za czasów panowania Władysława Łokietka była tu jego osada. Przez jakiś czas rezydował u niego sam król, dzięki czemu Wilkoszyn zasłynął jako Osada króla Władysława Łokietka.
Na terenie Wilkoszyna była kiedyś puszcza. W puszczy żyli kopacze rudy galenowej zwani Wilkosami i być może to od nich pochodzi nazwa Wilkoszyn a nie od woja Wilka, ale to tylko jedna z teorii. Być może nazwa miejscowości jest mniej zagadkowa niż nam się wydaje i trzeba czytać ją bezpośrenio - pochodzi od nazwy własnej "wilk", jako gatunku psowatych.

W obecnej dzielnicy znajduje się między innymi cmentarz komunalny zarządzany przez Miejski Zarząd Nieruchomości Komunalnych w Jaworznie.
Cmentarz wilkoszyński usytuowany jest przy ul. Gwardii Ludowej, a wybudowany został w roku 1978. Wznosi się w zacisznym miejscu przy lesie, z dala od centrum miasta, według projektu architekta Kazimierza Kosińskiego. Jest największym pod względem powierzchni grzebalnej cmentarzem w mieście, obejmuje teren ponad 9 hektarów i podzielony jest na 38 kwater. Na terenie cmentarza znajduje się odnowiona w latach 2008-2009 kaplica , w której odbywają się obrzędy pogrzebowe oraz także odnowiony budynek administracyjny, a w planach jest także budowa kolumbarium.
Pierwsze pochówki datują się na lipiec 1980 roku, przewidziany jest na około 12300 osób lub i więcej.

Na skrzyżowaniu głównych dróg, na szczycie wzgórza cmentarnego, ustawiono pomnik "Nieujarzmionych". Na jego podstawie widnieje napis: Pamięci poległych w walce o wolność, równość i sprawiedliwość społeczną. Społeczeństwo miasta Jaworzna 1978 r.
Pomnik ten zaprojektował i wykonał w 1978 roku śląski artysta rzeźbiarz Stanisław Słodowy według plastycznej koncepcji Adama Styrylskiego. Jest to wielka kamienna rzeźba, pełna wyrazu i treści. Przedstawia postać wirującej kobiety, symbolizującej Matkę Ziemię, która przygarnia do siebie spoczywających tu ludzi: butnych, dzielnych, dumnych, bogatych i biednych. Wszystkim im oddaje miarkę wartości: szacunek, hołd i pamięć. Matka Ziemia wyciąga ręce do wszystkich tych, którzy są tu pochowani i tych, którzy dopiero znajdą tu swój wieczny spoczynek.

Kąty pod Wilkoszynem - zaciszna ustroń miedzy Galmanami a wilkoszyńkim lasem. W XV w. była tu podobno osada smolników, kopaczy galeny. Jak pisze Czesław Kempiński - jeszcze dziś spotkać mozna tu ślady mieleszy czy dymarek pod lasem w Wilkoszynie.

Charakterystyczne obiekty i miejsca:

► Cmentarz Wilkoszyński, komunalny;
► Obszar Chronionego Krajobrazu "Dobra-Wikoszyn", źródła "Siarczanej";
► Budynek dawnej Piaskowni;
► Ścieżka dydaktyczna: Wilkoszyn - Zalewisko Pogórnicze (Źródła Siarczane) - Dobra. Trasę rozpoczynamy się w Wilkoszynie, dalej ulicą Botaniczną dochodzimy do zalewiska pogórniczego. Do źródeł wody siarczanej, prowadzą szlaki: żółty, a następnie czarny. Kierując się na brzeg lasu idziemy polną drogą w stronę ulicy Podlesie, która doprowadzi nas na Dobrą.;
► Podlasie - nazwa pochodzi od wyrazu las. dziś tak nazywa się pola leżące pod Wilkoszynem.

bibliografia

Ostatnia aktualizacja : 31.12.2010